Anarchisme

Een politieke ideologie is een bepaalde voorstelling van hoe de inrichting van de samenleving zou moeten zijn. Deze zienswijze impliceert dat de maatschappij zoals die is, niet volmaakt is (volgens de maatstaven van de betreffende ideologie) en daarom veranderd dient te worden. Een politieke ideologie is dus een soort van politiek plan dat ervoor moet zorgen dat de doelstelling (de ideale samenleving) wordt verwezenlijkt. Voorbeelden van politieke ideologieën zijn onder meer het communisme, het nationalisme, het socialisme en het anarchisme.

Anti-heerschappij

In de jaren zeventig van de vorige eeuw hoorden we regelmatig dit nummer voorbijkomen op de radio. De vertolkers van de song waren het duidelijk oneens met de Engelse overheid en pleitten voor een anarchistische staatsinrichting van het Britse koninkrijk. De toenmalige punkband had vele fans die dezelfde politieke ideologie deelden: elke vorm van centraal gezag werd radicaal afgewezen.

De staatsloze samenleving

Het anarchisme is het politieke streven naar de ideale samenleving: de anarchie. In deze samenleving is er geen sprake meer van een centrale overheid die het voor het zeggen heeft. Geen mens is ondergeschikt aan een ander mens, dus het begrip ‘gezag’ mag voorgoed verdwijnen. Opgelegd gezag leidt immers alleen maar tot onderdrukking van de burger(s) en mogelijk tot machtswellust van de gezagsdragers. Dit ontaardt veelal in onrechtvaardige toestanden die een hoop ellende veroorzaken.

Geen wanorde

Een anarchistische samenleving moet echter niet opgevat worden als een totale desorganisatie. Chaos is namelijk niet het speerpunt van de anarchistische ideologie. Er wordt wel degelijk naar een orde gestreefd, maar deze is gebaseerd op het gelijkheidsprincipe (dat wil zeggen: de afwezigheid van een rangorde) en de individuele vrijheid van de mens. Wellicht is wederzijds respect de hoeksteen van een geslaagde anarchie.